قالیشویی چیست؟
فرآیند لکه گیری، غبار زدایی، شستشوی فرش با مواد شوینده و خشک نمودن آن را به طور کل قالیشویی میگویند که به صورت دستی یا ماشینی انجام میگیرد. شستشوی فرش ها بر حسب جنس و نوع تار و پود آنها متفاوت است و روش های گوناگونی دارد. در گذشته اغلب مردم فرش ها را خودشان در حیاط یا پشت بام خانه شان میشستند که البته هنوز هم برخی به همین شیوه و به صورت دستی فرش هایشان را میشویند.
معمولا شستشوی سنتی فرش به وسیله آب و صابون رخت شویی و تاید و استفاده از وسایلی مانند جارو و فرچه و طی آب کشی انجام میشود. این روش شاید به نظر برخی از افراد مقرون به صرفه باشد، اما در این روش آب زیادی هدر رفته و حتی ممکن است نتیجه مطلوبی بابت تمیزی فرش حاصل نگردد.
حدودا در اوایل دهه چهل قالیشویی های صنعتی مجهز به دستگاههای شستشوی فرش، شروع به کار نمودند. البته کشورهای اروپایی خیلی پیشتر از آن از دستگاههای صنعتی استفاده میکردند. پیشرفت تکنولوژی در این زمینه نیز نقش بسزایی داشته و شستشوی فرش و قالیشویی، با ورود دستگاههای پیشرفته بصورت اتوماتیک و نیمه اتوماتیک سرعت بسیار زیادی پیدا کرده است.
انواع شیوه های قالیشویی کدام است؟
قالیشویی به روش سنتی
در این روش از شستشو، فرش توسط دستگاههای قدیمی و دستی مثل دستگاه شلاق زن شسته شده و مرحله خشک کردن قالی نیز با دستگاه های خشک کن با درب و بدون درب انجام می شود.
قالیشویی به وسیله دستگاه های نیمه اتوماتیک
افرادی که سرمایه اندکی دارند، برای تجهیز کارگاه خود از این دستگاه ها استفاده میکنند و برای شستشوی فرش بیشتر از شیوه دستی کمک میگیرند. برای سرعت بخشیدن به عمل شستشو نیز معمولا از دستگاه های خشک کن و آبگیری استفاده میکنند که مقرون به صرفه باشند. در این روش از یک یا دو دستگاه پلیشر تک برس و دو برس به منظور شستشو استفاده می شود و با خشک کن های لوله ای قوی چین و چروک و همچنین زردی فرش را از بین میبرند. روش نیمه اتوماتیک یا نیمه مکانیزه در واقع در کارگاهی انجام میشود که به کمک نیروهای انسانی و دستگاه هایش می تواند حدودا بین 50 الی 100 فرش را در طول روز شسته و به مشتری تحویل دهد.
قالیشویی به وسیله دستگاه تمام اتوماتیک
در کشور ما کارخانه هایی که از این روش برای شستشوی فرش استفاده میکنند تعدادشان بسیار اندک است. در روش تمام اتوماتیک کلیه فرآیند فرش شویی به وسیله دستگاه انجام میگردد.
در روش تمام اتوماتیک از دستگاه هایی ایتفاده میشود که در ادامه برایتان شرح میدهیم:
1) دستگاه آبگیر لوله ای که برای خشک کردن فرشهای با تراکم بالا مورد استفاده قرار میگیرد.
2) دار اتومات که برای کارخانه هایی که فضای اندک و در عین حال تعداد سفارش بالایی دارند مناسب است.
3) دستگاه پرزگیر، که از این دستگاه بیشتر در مکان هایی که فرش های ابریشمی و دستباف دارند استفاده میشود.
4) دستگاه شستشوی مکانیزه میزی و دیسکی
5) دستگاه گردگیر که اغلب در استانهای مرکزی و غربی و جنوبی که در معرض گرد و غبار بیشتری هستند، استفاده میشود.
6) دستگاههای ریلی اتومات که جدیدا به دلیل اینکه فرآیند شستشو را خیلی کند می کند از آنها استفاده زیادی نمیشود.
حال که با دستگاه های گوناگون شستشو آشنا شدید، مراحل شستشوی فرش از هنگام ورود به کارگاه قالیشویی تا خروج آن را برای شما بازگو میکنیم:
1) غبارگیری اولیه فرش که میتواند هم بصورت دستی و هم با دستگاه انجام شود.
2) غبارگیری مکانیکی که توسط ضربه زن های مکانیکی انجام می گردد.
3) غبارگیری عمیق فرش ها عموما با دستگاه های نانو تکنولوژی صورت میگیرد.
4) شستشوی یکپارچه قالی با دستگاه های اتوماتیک
5) خشک نمودن فرش با دستگاه های خشک کن صنعتی یا گرمخانه ای
6) بازرسی فرش که توسط کارشناسان کنترل کیفیت انجام میشود.
7) رفو و لکه گیری قلی به وسیله روش های سنتی
لازم به ذکر است که برخی فرش ها به دلیل جنس تار و پودشان باید به صورت دستی و با دقت بسیار شسته شوند و اگر در شستشوی آنها از دستگاه استفاده شود، ممکن است به بافتشان آسیب وارد شود. از فرش هایی که حساسیت بالایی در شستشو دارند میتوان فرش ابریشم را نام برد. فرش ها در کنار بافت ظریف و حساسی که دارند، از لحاظ اقتصادی نیز دارای ارزش بالایی بوده و در هنگام شستشوی آنها باید توجه خیلی زیادی به خرج داد.